Դաս 1 Կենդանի օրգանիզմի բաղադրություն, օրգանական, անօրգանական նյութեր, հիդրոֆիլ և հիդրոֆոբ նյութր:

օրգանական նյութեր
Օրգանական նյութեր են կոչվում այն բարդ քիմիական միացությունները, որոնց կազմի մեջ մտնում է ածխածին:

անօրգանական նյութեր
Անօրգանական նյութեր, անօրգանական միացությունը քիմիական միացություն է, որը չունի ածխածին — ջրածին կապեր։ Այնուամենայնիվ, նյութերի տարբերակումը օրգանականի և անօրգանականի հստակ սահմանված և համաձայնեցված չէ։

հիդրոֆիլ
Հիդրոֆիլություն, ջրասիրություն, ջրի նկատմամբ նյութի խնամակցությանը բնորոշող հատկություն, որը պայմանավորված է նյութի և ջրի միջմոլեկուլային փոխազդեցության ուժերով։

 հիդրոֆոբ նյութ
Հիդրոֆոբություն, ջրավախություն, ջրի նկատմամբ նյութի խնամակցությանը բնորոշող հատկություն է, պայմանավորված է նյութի և ջրի միջմոլեկուլային փոխազդեցության ուժերով։

Դաս 2 Բջջի օրգանական նյութեր`ածխաջրերի, սպիտակուցներ, դրնաց կառուցվածքը՝առաջնային, երկրորդային, երրորդային, չորրորդային կառուցվածք,բնափոխում, ֆունկցիան:Ածխաջրեր, ճարպեր դրանց կառուցվածքը: Լրացուցիչ աշխատանք Բերել առօրյաում հենդիպող սպիտակուցների բնափոխման օրինականեր,նշել պատճառները, ինչ գործոնների ազդեցությամբ են դրանք բնափոխվում, պատրաստել ուսումնական նյութ:

Բջջի օրգանական նյութերն են սպիտակուցները, ճարպերը, աշխաջրերը և նուկլեինաթթուները։
Սպիտակուցներները բարդ օրգանական նյութեր են, որոնք բաղկացած են ամինաթթուներից։Սպիտակուցն ունի առաջնային, երկրորդային, երրորդային և չորրորդային կառուցվածքներ։ Սպիտակուի կառուցվածքը շատ հեշտ կարելի է փոփոխության ենթարկել։

Ածխաջրեր -սրանք նույնպես օրգանական նյութեր են, որոնք հանդիպում են և բուսական բջիջներում, և կենդանական բջիջներում, բաղկացած են ածխածնից, թթվածնից և ջրածնի ատոմներից։ Ըստ կառուցվածքի լինում են պարզ /մոնոսախարիդներ/ և բարդ / պոլիսախարիդներ/։ Պարզ միաշաքարներից են գլյուկոզա, ռիբոզա և ռեզօքսիռիբոզան։ Երկու միաշաքար միասին կազմում եմ երկշաքար, որոնցից է օրինակ կաթնաշաքարը և շաքարավազը, իսկ հատկություններից էլ կարող եմ նշել, որ քաղցր են և ջրում հեշտ լուծվող, անգույն։

Բարդ ածխաջրերը հանդիպում են և բուսական օրգանիզմներում, և կենդանական օրգանիզմներում։ Բուսականում հանդիպում է օսլան և թաղանթանյութը, իսկ կենդանականում՝ գլիկոգենը։ Կարող եմ նաև նշել, որ գլիկոգենը պարունակվում է նաև սնկերում։ Ի տարբ. մոնոսախարիդների բարդերը քաղցր չեն։
Ինչպես սպիտակուցի դեպքւոմ, այդպես էլ ածխաջրի քայքայման դեպքքւմ առաջանում է 17,6կՋ էներգիա։
Հաջորդ օրգանական կարևոր նյութերից են Լիպիդները, որոնք լինում են 2 տեսակ՝ յուղեր և ճարպեր։ Լիպիդները հիդրոֆոբ են, լուծվում են օրգանական այլ լուծիչներում՝ օրինակ սպիրտում։ ՈՒնեն կառուցողական և էներգիական ֆունկցիա, քայքայվելիս առաջացնում է ջուր և էներգիա։ Որոշ կենդանիների պարագայում կուտակվումէ օրգանիզմում ծառայելով որպես ջրի աղբյուր։
Լիպիդները մարդու համար կարևոր են, քանի որ մտնում են մի շարք վիտամինների, հորմոնների կազմի մեջ, բայց նրանք շատ քանակը բերում է կուտակմանը օրգանիզմում, անոթների պատի լուսանցքի նեղացման որը անմիջական վտանք է մարդու կյանքի համար։

Դաս 3 Նուկլեինաթթուներ, դրանց ֆունկցիաները, գենետիկական կոդ Լրացուցիչ աշխատանք Թարգմանել հղումներով նշված որևէ նյութ և պատրաստել ուսումնական նյութեր: Դաս4 Նուկլեինաթթուների կառուցվածքը, ֆունկցիան, Գենետիկական կոդ, 1: Լրացուցիչ աշխատանք Որո՞նք են նուկլեինաթթուների ֆունկցիաները, պատրաստել ուսումնական նյութ:

Նուկլեինաթթուները պոլիմերներ են, որոնց մոնոմերները կոչվում են նուկլեոիդներ: Այս նյութերն առաջին բջջի կորիզում հայտնաբերել է շվեցարացի կենսաքիմիկոս Ֆ. Միշերը 19-րդ դարում, դրանով է պայմանավորված նրանց ավանումը՞ Իսկ հետագայում նուկլեինաթթուներ գտնվել են նաև բջջի այլ օրգանոիդներում և մասերում:

ԴՆԹի-ի մոլեկուլն իրենից ներկայացնում է երկու՝ մեկը մյուսի շուրջ ոլորված թելեր՝ շղթաներ, որոնցից յուրաքանչյուրը պոլիմեր է, որի մոնոմերներն են նուկելոդիները: Նուկլեոտիդը միացությունը է՝ կազմված է երեք նյութերից՝ ազոտական որոշակի տեսակի հիմքից, ածխաջրից և ֆոսֆորական թթվից: ԴՆԹ-ի մոլեկուլում տարերում են 4 տեսակ նուկլեոտիդներ, որոնցում ածխաջուրը և ֆոսֆորական թթուն միանման են, և դրանք իրարից տարբերվում են միայն ազոտական հիմքով: Նուկլեինաթթուների հիմնական ֆունկցիան սպիտակուցների կառուցվածքի մասին տեղեկատվության պահօանումն է, հաջորդ սերունքներին փոխանցումը, ինչպես նաև սպիտակուցի սենթեզի իրականացումը: 

ԴՆԹ-ի երկու շղթների միացման մեջ կարևոր օրինաչափություն կա, մի շղթաթի նուկլեոտիդ: Այս զուգակցումներից յուրաքանչուրում զույգ նուկլեոտիդները կարծես իրար լրացնում են :

ԴՆԹ-ի այսպիսի կառուցվածքը հայտնաբերել է ամերիկացի կեսնաբան Ջեյս Ուոթսոնը և անգլիացօ ֆիզիկոս Ֆրենսիս Քրիկը: ՌՆԹն կառուցվածքով նման է ԴՆԹ- մեկ շղթային: ՌՆԹ-ի նուկլեոտիդներում ածխաջուրը ոչ թե դեզոսիռիբոզն է այլ ռիբոզը: Այստեղից էլ առաջանում է ՌՆԹ անվանումը:

Նուկելինաթթուների մոլեկուլում գաղտնագրված է տվյալ բջջին բնորոշ տեղեկություն: Կարծես կա մի ծածկագիր, որը որոշում է սպիտակուցի մոլեկուլում այս կամ այն ամինաթթվի առկայությունը: Դա նուկլեոտիդների դասավորման հաջորդականությունն է, որոնք երեքաան քանակով գաղտնագրում են որոշակի ամինաթթու: Գենետիկական այսպիսի ծածկագիրը լրիվ վերծանված է, և հայտնի է, թե նուկլեոտիդների ինչ զուգակցմամբ է որոշվում սպիտակուցի մոլեկուլում յուրաքանչյուր ամինաթթու: Ծածկագիրը համընդհանուր է բոլոր կենդանի օրգանիզմների, այդ թվում նաև մարդու, ինչպես նաև վիրուսների համար:

Դաս 4․ Ցիտոպլազմա, բջջի հիմնական օրգանոիդները, 2 ,
Լրացուցիչ աշխատանք
Կրկնում եք նաև նախորդ թեմաները, թարգմանում, նյութ պատրաստում։
Բջջիջ

Դաս 5 Սպիտակուցների սինեթեզ՝ տրանսկրիպցիա և տրանսլյացիա: Լրացուցիչ աշխատանք
Թարգմանել հղումներով նշված որևէ նյութ և պատրաստել ուսումնական նյութեր։

Տրանսլյացիան բջջում սպիտակուցի կենսասինթեզն է, որը իրենից ներկայացնում է ՌՆԹից սպիտակուց ինֆորմացիայի փոխանցումը։ Տրանսլյացիայի նախորդող փուլը տրանսկրիպցիան է, որը Դնթից ինֆորմացիայի փոխանցումն է իՌՆԹ ։ ԻՌՆԹն ռիբոսոմ մտնելուց հետո ռիբոսոմ է մտնում փՌՆԹ ն իր ամինաթթվի հետ եւ դասավորվում են այտպես բոլոր փՌՆԹ ները կոմպլեմենտարության սկզբունքով։
Տրանսկրիպցիան գենային էքսպրեսիայի առաջին քայլն է, երբ ԴՆԹ-ի որոշակի հատված ՌՆԹ-պոլիմերազի միջոցով պատճենվում է որպես ի-ՌՆԹ։ Այն համարվում է մոլեկուլային կենսաբանության կենտրոնական դոգմայի երկրորդ փուլը։

Դաս 6 Կյանքի ոչ բջջային ձևեր՝վիրուսներ, կառուցվածքը, կենսագործնեությունը։Ընտրել որևէ վիրուսային հիվանդություն նկարագրել ախտանիշները, վարակման աղբյուրները, բուժման մեթոդները
Վիրուսը ոչ բջջային կառուցվածք ունեցող հարուցիչ է որը բազմանում է միայն կենդանի բջիջների ներսում։ Վիրուսները վարակում են կյանքի բոլոր բջջային ձևերը՝ կենդանիներից ու բույսերից մինչև բակտերիաներ։ Նրանք առաջին անգամ նկարագրվել են Դմիտրի Իվանովսկու կողմից որպես՝ ծխախոտի բույսերը վարակող ոչ բջջային ախտածիններ։ Վիրուսները բաղկացած են երկուսից երեք մասերից՝
բոլոր վիրուսներն ունեն գենետիկական նյութ՝ ԴՆԹ կամ ՌՆԹ։
բոլոր վիրուսներն ունեն սպիտակուցե կապսիդ, որը գեները պաշտպանելու համար են
որոշ վիրուսներ ունեն նաև լիպիդային պատյան, որը շրջապատում է կապսիդը բջջից դուրս գտնվելու ժամանակ։
Էվոլյուցիայում վիրուսները շատ կարեւոր դեր են խաղում գեների հորիզոնական տեղափոխման մեջ՝ սրանով նպաստելով գենետիկական բազմազանությանը։

Դաս 7() Նախակորիզավորներ կառուցվածքը և առանձնահատկությունները՝էջ32_34։
Էներգետիկ փոխանակություն։Գլիկոլիզ,Ավտոտրոֆ, հետերետրֆ օրգանիզմներ։Ֆոտոսինթեզ, 1 Քեմոսինթեզ։ Լրացուցիչ աշխատանք Թարգմանել հղումներով նշված որևէ նյութ և պատրաստել ուսումնական նյութեր։

Նախակորիզավորները հանդիսանում են կյանքի կազմավորման բջջային մակարդակի առաջին ներկայացուցիչներն են :  Նախակորիզավորները տարբերվում են մյուս օրգանիզմներից և շատ բազմազան են: Այդ պատճառով նախակորիզավորներն ունեն դասակարգման սեփական աստիճանակարգը կենդանի օրգանիզմների կայսրությունում:
Նախակորիզավորների բջիջն արտաքինից ծածկված է բջջապատով։ Բջջապատի տակ պլազմային թաղանթն է, որին էլ հաջորդում է ցիտոպլազման։
Նախակորիզավորները չունեն ձևավորված կորիզ և մի շարք օրգանոիդներ՝ միտոքոնդրիումներ, էնդոպլազմային ցանց, վակուոլներ, լիզոսոմներ պլաստիդներ, գոլջի ապարատ։ Կորիզին փոխարինում է նրա համարժեք նյութը՝ նուկլեոիդը։ Այն ժառանգական տեղեկատվություն է պարունակում տվյալ բջջի մասին։ Նախակորիզավորների ցիտոպլազմայում գտնվում են ռիբոսոմները, իսկ կապտականաչ ջրիմուռներում ու որոշ բակտերիաներում ՝ ֆոտոսինթեզ կատարող գունանյութը։ Բակտերային բջիջները լինում են գնդաձև, ձողիկաձև , պարուրաձև և այլն։
Ֆոտոսինթեզը ածխաթթու գազից և ջրից` լույսի ազդեցության տակ օրգանական նյութերի առաջացումն է ֆոտոսինթետիկ գունանյութերի մասնակցությամբ։ Ֆոտոսինթեզն ունի մի քանի փուլ՝ Ֆոտոսինթեզի լուսային փուլ, մթնային փուլ։ Քեմոսինթեզ, անօրգանական նյութերից օրգանական նյութեր սինթեզելու ընդունակությունը, որով օժտված են բակտերիաների որոշ տեսակներ։ Այն եղանակը, որի շնորհիվ դրանք էներգիա են կուտակում սինթեզի ռեակցիաների համար, սկզբունքորեն այլ է բուսական բջիջների համեմատությամբ։ Փոխանակության այս տիպը հայտնաբերել է ռուս գիտնական, մանրէաբան Ա.Ն. Վինոգրադսկին։ Այդ բակտերիաներն օժտված են հատուկ ֆերմենտային ապարատով, որը նրանց հնարավորություն է տալիս օրգանական միացություններ։ Այս գործընթացը կոչվում է քեմոսինթեզ։ Էներգիա կարող է անջատվել ջրածնի, ծծմբաջրածնի, ծծմբի, երկաթի (II), ամոնիակի, նիտրիտի և այլ անօրգանական միացությունների օքսիդացումից։

Դաս 8() Էուկարիոտ ՝բուսական և կենդանական բջիջների կառուցվածքը, (անգլերեն հղումը՝ այստեղ )օրգանոիդները(միտոքոնդրիում քլորոպլաստ, էնդոպլազմային ցանց, Գոլջիի կոմպլեքս, ռիբոսոմներ, լիզոսոմներ), դրանց կառուցվածքը և ֆունկցիան։
Էուկարիոտները կենդանի օրգանիզմներ են, որոնց բջիջները պարունակում են միջուկ և թաղանթային օրգանոիդներ: Էուկարիոտների գենետիկական նյութը գտնվում է միջուկում, իսկ ԴՆԹ-ն կազմակերպվում է քրոմոսոմների մեջ: Էուկարիոտիկ օրգանիզմները կարող են լինել միաբջիջ կամ բազմաբջիջ: Էուկարիոտները ներառում են նաև բույսեր, սնկեր և նախակենդանիներ:Էուկարիոտիկ տիպիկ բջիջը ներառում է Նուկլեոլուս։Ընտրովի օրգանոիդները ներկայացված են տարբեր ներդիրներով՝ ծծումբ, պոլիֆոսֆատներ, յուղ, գլիկոգեն, պոլիսախարիդային հատիկներ: Նաև օրգանոիդներ են կոչվում դրոշակակիրներ, որոնք օգնում են բջջին շարժվել, և խմում են` սպիտակուցային ներդիրներ, որոնք կատարում են կցման գործառույթը:Օրգանոիդները պարունակում են ԴՆԹ և ունակ են փոխանցել ժառանգական տեղեկատվություն:Այսպիսով, յուրաքանչյուր բջիջի միջուկում է պարունակվում հիմնական ժառանգական տեղեկատվությունը, որն անհրաժեշտ է ամբողջ օրգանիզմի զարգացման համար `իր հատկությունների և բնութագրերի բազմազանությամբ: Դա միջուկն է, որը կենտրոնական դեր է խաղում ժառանգականության երևույթներում:

Դասը 9() Բջջի բաժամումը՝միթոզ , 2 քրոմոսոմի կառուցվածքը:Էջ44-46: Լրացուցիչ աշխատանք Թարգմանել հղումներով նշված նյութը և պատրաստել ուսումնական նյութեր:
Միտոզը բջջի բաժանման գործնթացնէ։ Բժանվում է երկու էտապի ինտերֆազի՝ պատրաստվում է բաժանման, միտոզ՝ առաջանում են երկու դուստր բջիջն է։ Ինտերֆազի ժամանակ քրոմոսոմները բազմապատկվում են։ Միտոզը բաժանվում է 4 էտապի՝ պրոֆազ, որի ժամանակ անհետանում է կորիզակը։ Մետաֆազի ընթացքում քրոմոսոմները դասավորվում են բջջի կենտրոնում։ Անաֆազի ժամանակ ամեն բևեռում կա հավասար քանակի քրոմոսոմ։ Տելոֆազի ժամանակ առաջանում են երկու բջիջները։

Դասը 12 () Բջջի բաժանումը ՝մեյոզ 1: Լրացուցիչ աշխատանք։ Սովորել տեսական նյութը , թարգմանել հղումներով նշված որևէ նյութ և պատրաստել ուսումնական նյութեր:

Առաջին մեյոտիկ բաժանմանը նախորդում է ինտերֆազը որտեղ կորիզի քրոմոսոմների քանակը կրկնապատկվում է ։ Կրկնապատկվում են նաեւ ցենտրիոլները որոնք պատասխանատու են մեյոտիկ ցանցի առաջացման համար։ Առաջին պրոֆազում քրոմատինից առացանում են քրոմոսոմները։ Յուրաքանչյուր քրոմատիդ կազմված է երկու քրոմատիդներից որոնք միացված են ցենտրոմերի մոտ։ Կորիզաթաղանթն անհետանում է եւ առաջանում է բաժանման թելը։ Առաջին բրոֆազի ավարտին հոմոլոգ քրոմոսոմները գտնում են միմյանց։ Այս պրոցեսը կոչվում է կոնյուգացիա։

Քրոմոսոմային կոմպլեքսները որոնք նման կերպ են առաջացել անվանում են բեվալենտ կամ տետրադներ։ Այսպես միմյանց են փոխանցվում գենետիկ կոդը հոմոլոգ քրոմոսոմների միջեւ։ Դրա պատճաջով պրոֆազի ժամանակ քրոմոսոմները չեն առանձնանում։ Մետաֆազի ժամանակ հոմոլոգ քրոմոսոմների զույգերը դասավորվում են բջջի հասարակածով։

Առաջին անաֆազում բաժանման թելիկները կարճնում են եւ հոմոլոգ քրոմոսոմները բաժանվում են։ Քրոմոսոմները կազմված երկու քրոմատիդներից հավաքվում են բջջի բեւեռներում։ Այսպես առաջանում են երկու դուստր բջիջներ որոնք ունեն մայր բջջի քրոմոսոմների կեսը։

Բայց ամեն դուստր բջջում քրոմոսոմները կրկնապատկված են։ Դա նշանակում է որ գենետիկ մատերիալը չի փոքրացել։ Երկրորդ պրոֆազում նորից առաջանում է բաժանման ցանցը եւ բջջի չաղանթն անհետանում է։ Երկրորդ մետաֆազում քրոմոսոմները դասավորվում են հասարակածի երկարությամբ։ Թելիկները միանում են ցենտրոմերին։ Երկրորդ անաֆազում քրոմոսոմները հավաքվում են բեւեռներում։ Ամեն մեկը դառնում է անհատական քրոմոսոմ։ Մեյոզի վերջին ֆազայում առաջանում են կորիզը եւ բաժանվում է ցիտոպլազման։ Յուրաքանչյուրը չորս բջիջներից իր մեջ պարունակում է մայր բջջի քրոմոսոմների կեսը։

Դաս 13() Օրգանիզմների բազմացման եղանակները՝ սեռական և անսեռ, դրանց կենսաբանական նշանակությունը, առավելությունները և թերությունները։Բլոգներում ներկայացնել համեմատությունը՝նշելով օրինակները։

Դասը 7() Օրգանիզմի անհատական զարգացում՝սաղմնային և հետսաղմնային, լրիվ և թերի կերպարանափոխություն, որն է դրնաց կենսաբանական նշանակությունը։ Գենետիկայի հիմնական հասկացությունները, ժառանգականություն և փոփոխականություն Մենդելի 1-ին օրենք, գենոտիպ և ֆենոտիպ:

Դոմինանտ և ռեցեսիվ հատկանիշներ. Մենդելի առաջին օրենքը

Դեղին և կանաչ սերմերով ոլոռների խաչասերման արդյունքում ստացված հիբրիդների առաջին սերնդի (F₁) բոլոր բույսերի սերմերը դեղին էին: Հակադիր հատկանիշը (սերմերի կանաչ գույնը) կարծես անհետանում էր: Տվյալ փորձում միակերպությունը արտահայտվում է նրանում, որ մեկ հատկանիշը (սերմերի դեղին գույնը) ճնշում է հակադիր հատկանիշի (կանաչ գույնի) դրսևորմանը, և հիբրիդների բոլոր սերմերը դեղին (միակերպ) են ստացվում: Նման արդյունքներ էին ստացվում նաև այլ հատկանիշի՝ սերմերի մակերևույթի ձևի հակադիր դրսևորումներ (հարթ և կնճռոտ) ունեցող ոլոռի բույսերի խաչասերման արդյունքում, երբ առաջին սերնդում դրսևորվում էր միայն մեկ (հարթ մակերևույթ) հատկանիշը: Այս արդյունքների հիման վրա Գ. Մենդելը սահմանեց իր առաջին օրինաչափությունը, որը կոչվեց Մենդելի առաջին օրենք, և որը կարելի է անվանել նաև հիբրիդների առաջին սերնդի միակերպության կամ դոմինանտության օրենք: Հիբրիդային առանձնյակներում ծնողական ձևերից մեկի հատկանիշի գերակշռման երևույթը Գ. Մենդելն անվանեց դոմինանտություն: Նա դոմինանտ անվանեց հատկանիշի այն դրսևորումը կամ այն հատկանիշը, (սերմերի դեղին գույնը, հարթ մակերևույթը), որը «քողարկում էր» հակադիր հատկանիշի դրսևորումը (սերմերի կանաչ գույնը, կնճռոտ մակերևույթը): Արտաքուստ անհետացող հակադիր հատկանիշը կոչվեց ռեցեսիվ: Հատկանիշի դոմինանտ ալելային գենը ընդունված է նշանակել լատինական մեծատառով, իսկ ռեցեսիվը՝ փոքրատառով:

Մենդելի 2-րդ օրենքը:Ոչ լրիվ դոմինանտություն:Գամետների մաքրության վարկած: Սեռի գենետիկա, սեռի հետ շղթայակցված հատկանիշների ժառանգում, ժառանգական հիվանդություններ:էջ՝75-79: Դասը 10 () Բջջի բաժամումը՝միթոզ , քրոմոսոմի:Էջ44-46: Լրացուցիչ աշխատանք Թարգմանել հղումներով նշված նյութը և պատրաստել ուսումնական նյութեր: Դասը 12 () Բջջի բաժանումը ՝մեյոզ 1: Լրացուցիչ աշխատանք
Հիբիդների առաջին սերնդում ռեցսիվ հատկանիշը չի դրսևորվում, այն ի հայտ է գալիս երկրորդ սերնդում և կազմում սերնդի առանձնյակների մոտ 25%-ը: Այս օրինաչափությունն իր արտացոլումն է գտել Մենդելի երկրորդ օերնքում, որն ստացել է <<ճեղքավորման օրենք>> անունը: Այն պնդում է, որ առաջին սերնդի հիբիդները հետագա բազմացման արդյունքում տալիս են ճեղքավորում, նրանց սերնդում նորից հայտնվում են ռեցեսիվ հատկանիշներով առանձնյակներ: Դժվար չէ համոզվել, որ երկրորդ սերնդում դիտվող ճեղքավորումը ըստ ֆենոտիպի 3:1 է, իսկ ըստ գենտիպի ` 1:2:1:
Ասյպիսով ոչ լրիվ դոմինանտության ժամանակ հիբրիդների առաջին սերնդում ստացվում են միջանկյալ հատկանիշներով առանձնյակներ։

Դաս 13 Հետսաղմնային զարգացման շրջանները,ընդհանուր բաժնի ամփոփում։ Կրկնակի բեղմնավորում Վիրուսներ 1,
Համացանցից գտնել հետաքրքիր տեղեկություններ վիրուսների վերաբերյալ, համեմատել տարբեր վիրուսների գոյատևման պայմանները, առաջացրած հիվանդությունները, բուժման հնարավոր եղանակները:

Դաս14() Դարվինի էվոլյուցիոն տեսություն,էվոլյուցիայի շարժիչ ուժերը:Էջ 91-94: Պատրաստել ուսումնական նյութ, արտահայտել նաև ձեր տեսակետը, բերել վերջինիս վերաբերյալ փաստարկներ:

Օրգանական աշխարհի պատմական զարգացման մասին իր ուսմունքը Դարվինը շարադրել է իր «Տեսակների ծագումը բնական ընտրության միջոցով կամ հարմարված ձևերի պահպանումը կենսամարտում» աշխատության մեջ, որը հրատարակվել է 1859 թվականին և սպառվել ընդամենը 1 օրում։ Դարվինը բացահայտեց էվոլյուցիայի շարժիչ ուժերը, որոնցով բացատրեց տեսակառաջացումը։

Էվոլյուցիայի շարժիչ ուժերն են՝

1. փոփոխականությունը,
2. ժառանգականությունը,
3. բնական ընտրությունը

Դաս15() Գոյության կռիվ, բնական ընտրություն, օրգանիզմների հարմարվածությունը արտաքին միջավայրին :Էջ 96-106
Ներտեսակային գոյության կռիվ, Միջտեսակային գոյության կռիվ, Անօրգանական աշխարհի անբարենպաստ պայմանների դեմ ընթացող գոյության կռվին , Բնական ընտրություն, Կայունացնող ընտրություն, Շարժական ընտրություն

Դաս 16() Տեսակ, պոպուլյացիա, էվոլյուցիայի գլխավոր ուղիները՝ արոմորֆոզ, իդեոադապտացիա, ընդհանուր դեգեներացիա:Էջ108-112:
Տեսակ է համարվում այն առանձնյակների ամբողջությունը, որոնք ունեն ձևաբանական, ֆիզիոլոգիական և այլ կենսաբանական առանձնահատկությունների ժառանգական նմանություն, ազատ խաչասերվում ու բեղուն սերունդ են տալիս, հարմարված են կյանքի որոշակի պայմաններին և բնության մեջ գրավում են որոշակի տարածք՝ արեալ:
Պոպուլյացիան տեսակի գոյության տարատեսակ ձևն է։ Պոպուլյացիան, դա նույն բնակեցման տարածք զբաղեցնող և միմյանց հետ փոխկապակցված միևնույն գենոֆոնդ ունեցող տեսակների համախումբն է։ Պոպուլյացիայի տեսակները միմյանցից տարբերվում են ըստ վիտալիտետի: Տարբեր տեսակների պոպուլյացիայի թվաքանակը տարբեր է, բայց այն չի կարող լինել որոշ կրիտիկական թվաքանակից ցածր։ Կրիտիկական է կոչվում թվաքանակի այն մակարդակը, որից ներքև սերտ ազգակցական խաչասերման հավաքականությունը խիստ աճում է, ինչը բերում է տեսակի գենետիկական բազմության նվազմանը, որը հաջորդ սերունդների մոտ առաջացնում է հարմարվողականության և պտղաբերության նվազում, բնածին խաթարումների և մահացության ավելացումների։ Արդյունքում տեսակը քանակապես նվազում է և մի քանի սերունդ հետո այն կորչում է։ Պոպուլյացիայի օրինակներն են՝ մարդկանց մոտ՝ ազգությունները, ռասաները, կենդանիների մոտ՝ ցեղատեսակները։

Արոմորֆոզներ այնպիսի էվոլյուցիոն փոփոխություններ են, որոնք օրգանիզմները տանում են դեպի կազմավորվածության ընդհանուր վերելք, բարդացնում նրանց կառուցվածքը, բարձրացնում կենսագործունեության ուժգնությունը։ Արոմորֆոզը գոյության կռվում նշանակալից առավելություններ է տալիս օրգանիզմին, հնարավորություն ընձեռում նրան հարմարվելու նոր միջավայրին, օժանդակում է պոպուլյացիաներում գոյատևման բարձրացմանը և մահացության իջեցմանը։ Բարձր ծնելիության և ցածր մահացության դեպքում թվաքանակը պոպուլյացիաներումմեծանում է, արեալն՝ ընդարձակվում, գոյանում են նոր պոպուլյացիաներ, արագանում է նոր տեսակների ձևավորումն, այսինքն՝ տեղի է ունենում կենսաբանական առաջադիմություն։
Իդեոադապտացիաներն օրգանիզմի այնպիսի փոփոխություններն են, որոնք նպաստում են բնակության միջավայրի որոշակի պայմաններին հարմարվելուն: Ի հակադրություն արոմորֆոզների իդեոադապտացիաները չեն ուղեկցվում օրգանիզմների կազմավորվածության ու կենսագործունեության մակարդակի ընդանուր բարձրացմամբ:
Ընդհանուր դեգեներացիա, այն, որպես կենսաբանական առաջադիմության ճանապարհ, շատ ձևերում դիտվում է և կապված է հիմնականում մակաբույծների պարզեցումների հետ։ Ազատ ապրող ձևերից շատ տարբերվում է մակաբույծի կենսակերպը։ Մակաբույծների մոտ տեղի է ունեցել կազմավորվածության պարզեցում, ինչի հետևանքը զանազան հարմարանքների առաջացմամբ։ Մակաբույծ կյանք վարողների մոտ կան որոշ օրգաններ, որոնք կորցնում են իրենց իմաստը, հետ են զարգանում և անհետանում։

Դաս 16() Էկոլոգիական գործոններ, դրանց դասակարումը:Էջ 129-133:

Դաս 17 Միջավայրի կենսածին գործոններ, օրգանիզմների միջև տեղի ունեցող փոխհարաբերությունները,չեզոքություն, մրցակցություն, սիմբիոզ:Էջ 129-141:

Դաս 18() Մարդու տնտեսկան գործունեության հտևանքով առաջացած բնապահպանական հիմնախնդիրները:Էջ 149-152: Գաղափար կենսոլորտի մասին,կենսոլորտի բաղադրիչները,կենդանի նյութ: Լրացուցիչ աշխատանք Բերել առօրյաում ձեզ հանդիպող մարդու տնտեսկան գործունեության հտևանքով առաջացած բնապահպանական հիմնախնդիրների օրինակներ, տալ դրանց հնարավոր լուծումներ:
Կենսոլորտ

Դաս. 19() Շրջակա միջավայրի վնասակար ազդեցությունը մարդու առողջության վրա։ԷՋ165-171։Կարդում եք նաև հետաքրքիր է իմանալ հատվածը։Պատրաստում ուսումնական նյութ։ Մուտացիաներ, դասակարգումը,քրոմոսոմային և գենային մուտացիաներ,մարմնական և սեռական բջիջներում, մուտացիաների պատճառները,ուռուցքներ և ուռուցքածիններ:Պատրաստել այս թեմաներով նյութեր՝հոդվածներ, դնել բլոգներում, հղումները ուղարկիել ինձ։
Մուտացիաներ

Դաս. 20() Բույսերի և կենդանիների սելեկցիա, դերը մարդու կյանքում և բնության մեջ: Լրացուցիչ աշխատանք Թարգմանել հղումներով նշված որևէ նյութ և պատրաստել ուսումնական նյութեր

Սելեկցիա

Դաս. 21․() Հասկացություն կենսաբանական արտդրանքի մասին, առաջնային և երկրորդային կենսաբանական արտադրանք:Ցամաքային և ջրային էկոհամակարգերի բազմազանությունը: Պատրաստել ուսումնական նյութեր:

Դաս 22 () Գենետիկական հիվանդություններ։

Ընտրել որևէ ժառանգական հիվանդություն և նկարագրել այն։ Մուտացիաներ, դասակարգումը,քրոմոսոմային և գենային մուտացիաներ,մարմնական և սեռական բջիջներում, մուտացիաների պատճառները,ուռուցքներ և ուռուցքածիններ:Պատրաստել այս թեմաներով նյութեր՝հոդվածներ, դնել բլոգներում, հղումները ուղարկել ինձ:
Մուտացիաներ

Դաս 23() Էվոլյուցիայի շարժիչ ուժերը,գոյության կռիվ, բնական ընտրություն.: Լրացուցիչ աշխատանք։ Թարգմանել հղումներով նշված որևէ նյութ և պատրաստել ուսումնական նյութեր
Ներտեսակային գոյության կռիվ, Միջտեսակային գոյության կռիվ, Անօրգանական աշխարհի անբարենպաստ պայմանների դեմ ընթացող գոյության կռվին , Բնական ընտրություն, Կայունացնող ընտրություն, Շարժական ընտրություն

Դաս. 24() Բույսերի և կենդանիների սելեկցիա, դերը մարդու կյանքում և բնության մեջ: Լրացուցիչ աշխատանք Թարգմանել հղումներով նշված որևէ նյութ և պատրաստել ուսումնական նյութեր